Các nhà khảo cổ phát hiện ra tàn tích về một cấu trúc thời kỳ đồ đá lâu đời hơn cả Stonehenge và thậm chí cả các kim tự tháp Ai Cập gần Praha.

Đó là một khu phức hợp bí ẩn hình vòng tròn, gần 7.000 năm tuổi, do cộng đồng địa phương tạo nên làm nơi họ tụ tập. Nhưng các nhà nghiên cứu vẫn chưa rõ mục đích thực sự của công trình cổ này.

Công trình khối tròn có kích thước lớn, đường kính khoảng 55 mét, tương đương với chiều cao của Tháp nghiêng Pisa. Jaroslav Řídký, phát ngôn viên của viện Khảo cổ học thuộc viện Hàn lâm Khoa học Cộng hòa Czech cho biết: "Còn quá sớm để nói về bất cứ điều gì liên quan đến những người xây dựng nên vòng tròn này nhưng rõ ràng đây là một phần của văn hóa đồ gốm".

Các di tích được xác định niên đại bằng carbon phóng xạ từ cuộc khai quật giúp nhóm nghiên cứu xác định chính xác ngày xây dựng cấu trúc và liên kết với một khu định cư thời đồ đá mới phát hiện gần đó. Những ngôi làng canh tác định canh của họ nằm ở giao điểm của Ba Lan đương thời, miền đông nước Đức và miền bắc Cộng hòa Czech.

Đó là những ngôi nhà hình dạng dài, những kiến trúc hình chữ nhật lớn, có sức chứa từ 20 đến 30 người mỗi nhà. Đáng chú ý là những viên đá tròn có kích thước khác nhau, phổ biến nhất là đường kính khoảng 60 mét để tạo nên công trình.

Các nhà khảo cổ học cho rằng "công trình hình tròn là bằng chứng lâu đời nhất về kiến trúc ở toàn bộ châu Âu". Nhìn từ trên cao, hình tròn bao gồm một hoặc nhiều rãnh tròn, rộng có khoảng trống dùng làm lối đi vào. Hàng trăm công trình đất hình tròn này đã xuất hiện ở khắp Trung Âu, nhưng tất cả đều có niên đại chỉ khoảng hai hoặc ba thế kỷ.

Năm 1991, nhà khảo cổ phát hiện Vòng tròn Goseck, nó có đường kính 75 mét và có một hàng rào bằng gỗ đôi và ba lối vào ở Đức. Đây là kiến trúc tròn được phát hiện sớm nhất ở châu Âu.

Hai trong số các lối vào tương ứng với mặt trời mọc và lặn trong mùa đông và mùa hè. Vòng tròn Goseck hoạt động như một đài quan sát hoặc một loại lịch theo dõi thời gian.

Theo Jaroslav Řídký, các hình tròn là nơi tổ chức các nghi thức xã hội. Họ xây dựng để tập hợp một số lượng lớn người, tổ chức các lễ kỷ niệm, các sự kiện quan trọng đối với cộng đồng, ví dụ như nghi thức thông hành, hiện tượng thiên văn hoặc trao đổi kinh tế.