Hạn chế của HIMARS và thách thức của Ukraine

Ngày 7/12, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Nga Igor Konashenkov thông báo, quân đội Nga đã phá hủy 70 tên lửa HIMARS và 2 hệ thống tên lửa phóng loạt (MLRS) trong cuộc tấn công chính xác nhằm vào nhà máy ArcelorMittal ở Kryvyi Rih.

"Theo thông tin đã được xác nhận, cuộc tấn công bằng các vũ khí chính xác phóng từ mặt đất đã nhằm vào một kho chứa đạn dược/tên lửa tại một trong các phân xưởng của nhà máy luyện kim ArcelorMittal ở thành phố Kryvyi Rih, phá hủy 70 tên lửa HIMARS và 2 hệ thống tên lửa phóng loạt", ông Konashenkov cho hay.

Ngoài ra, theo người phát ngôn Bộ Quốc phòng Nga, 4 hệ thống MLRS cũng bị phá hủy nghiêm trọng trong cuộc tấn công.

Hiện chưa thể xác minh độc lập nhận định của Bộ Quốc phòng Nga và Ukraine vẫn chưa bình luận về vụ việc.

Dù vậy, thông báo của Nga về việc phá hủy tên lửa HIMARS và hệ thống MLRS được đưa ra giữa bối cảnh một số chuyên gia nhận định hệ thống HIMARS không phù hợp cho các nhiệm vụ chiến đấu trong mùa thu và mùa đông.

HIMARS được Mỹ chuyển cho Ukraine trong mùa hè và được cho là vũ khí thay đổi tình hình chiến trường khi Kiev tuyên bố đã sử dụng chúng để tấn công vào các tuyến hậu cần, kho đạn dược và trung tâm chỉ huy của Nga.

HIMARS mang đến cho quân đội Ukraine khả năng thực hiện các cuộc tấn công chính xác với tầm bắn lên tới 70km, cho phép Ukraine khắc phục phần nào hạn chế của lực lượng không quân.

Tuy nhiên, một quan chức Nga tại khu vực Donetsk nhận định với hãng thông tấn RIA Novosti rằng "cường độ sử dụng pháo phản lực HIMARS của đối phương đã giảm đáng kể" kể từ đầu mùa đông.

Nhà phân tích quân sự Vijainder K Thakur - người từng phục vụ trong không quân Ấn Độ, trước đó nhận định, quân đội Ukraine đang gặp khó khăn trong việc giải quyết một số vấn đề từ khi mùa đông đến như không còn các tán lá để ngụy trạng, thách thức khi theo dấu đối phương trong điều kiện tuyết và bùn lầy, cũng như nhu cầu dầu bôi trơn và nhiên liệu đặc biệt.

Ông Thakur giải thích việc thiếu tán lá ngụy trang đã gây ra hạn chế cho khả năng "bắn và chạy" của HIMARS bởi trước đó hệ thống pháo phản lực này sẽ bắn tên lửa và sau đó nhanh chóng được che phủ bởi những tán lá trong rừng. Tuy nhiên, hiện nay, thời tiết mùa đông khiến việc che giấu và ngụy trang cho HIMARS trở nên khó khăn hơn.

Điều đó khiến cho các hệ thống ISR (tình báo, giám sát và trinh sát) của Nga như UAV, vệ tinh và máy bay trinh sát Tu-214R có thể phát hiện HIMARS dễ dàng hơn, do đó hệ thống pháo phản lực này dễ trở thành mục tiêu trong các cuộc tấn công chính xác của Nga.

Ngoài việc phá hủy các tên lửa HIMARS và bệ phóng, các đơn vị trong lực lượng phòng không Nga cũng thông báo đã đánh chặn 4 tên lửa HIMARS và các tên lửa khác được phóng từ hệ thống tên lửa phóng loạt Olkha và Uragan của Ukraine.

Nga tuyên bố có thể bắn hạ HIMARS với tỷ lệ thành công 100%

Lực lượng phòng không Nga cũng đã nhận được phần mềm mới cho phép họ phát hiện và bắn hạ tên lửa HIMARS nhanh chóng hơn.

Chỉ huy một đơn vị phòng không Nga đóng quân tại khu vực Zaporizhzhia gần đây nói với truyền thông địa phương Nga rằng phần mềm mới cho phép họ bắn hạ tên lửa HIMARS "mà không gặp khó khăn gì".

"Nếu như ở giai đoạn đầu, các lực lượng phòng không Nga không hiểu về các tên lửa HIMARS thì hiện nay, sau khi được trang bị phần mềm mới, các tên lửa này đã trở thành ’mục tiêu bình thường", chỉ huy này cho hay.

Lực lượng phòng không Nga cũng đã nhận được phần mềm mới cho phép họ phát hiện và bắn hạ tên lửa HIMARS nhanh chóng hơn. Ảnh: Ria Novosti

"Chúng tôi có thể dễ dàng phát hiện, quan sát và phá hủy nó mà không gặp vấn đề gì", chỉ huy Nga đồng thời nói rằng đơn vị của ông đã bắn hạ thành công 10 tên lửa HIMARS, trong đó có 4 tên lửa vào tháng 11.

Theo các chuyên gia Nga, phần mềm mới có thể khiến các đơn vị phòng không Nga đưa ra tính toán đảm bảo độ chính xác lên tới khoảng 100%, cho phép họ bắn hạ tên lửa HIMARS nhanh chóng.

Alexei Podberezkin, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Quân sự - Chính trị nhận định với Sputnik rằng: "Về nguyên tắc, thậm chí trước khi có phần mềm mới, 75 - 80% tên lửa được phóng từ hệ thống HIMARS đã bị bắn hạ, nhưng không phải 100%".

Ông Podberezkin giải thích thêm rằng tên lửa HIMARS khá dài, do đó tên lửa phòng không phải tấn công chính xác vào phần đầu đạn thì mới có thể phá hủy nó.

Ông cũng cho biết, các tên lửa HIMARS được phóng từ khoảng cách rất xa và điều quan trọng là cần tính toán chính xác lộ trình của nó bởi những sai số nhỏ cũng sẽ khiến tên lửa đánh chặn bỏ lỡ mục tiêu.

Phần mềm mới của Nga đã được nâng cấp để khắc phục những sai số và đưa ra tính toán chính xác về lộ trình của tên lửa HIMARS nhằm đảm bảo đầu đạn tên lửa sẽ bị bắn trúng